Eraikina

Miramar multzoa jauregi batek eta haren parkeak eta hainbat eraikin, lorategi eta gelak osatzen dute. Guztira, 34.136 metro koadroko azalera hartzen du, eta muga hauek ditu: iparraldetik, Ondarretako lorategiak, haitzak eta itsasoa; hegoaldetik, Pio Baroja pasealekua, lehen multzoaren zati zena; ekialdetik, Mirakontxa pasealekua, eta, mendebaldetik, Mikeleteen pasealekua.

Badiaren erdigunean dagoenez, balio handiko ikuspegi estetiko eta urbanistiko bihurtu da, eta kokalekuaren balio historikoei gehitu behar zaie.

1888an Selden Wornum arkitekto ingelesak proiektatu zuen, “Donostiako Real Casa de Campo de Miramar” izenarekin (izena baino gehiago, xedea adierazten duena), eta Benito Olasagastik eraiki zuen, José Goicoa udal arkitektoaren zuzendaritzapean, 3.000.000 pezetako aurrekontuarekin. Ana erreginaren “cottage” ingelesen motakoa da, ingelesek landa-izaerako eraikuntza bat izendatzeko erabiltzen duten izena, normalean familia bakar batentzako bi solairurekin, eta honen eraikuntza ezaugarriak, erabat nordikoak, dotoretasun soilekoak izan behar dira, inguratzen duen landa-giroaren araberako erosotasun-zentzu nabarmenari lotuak. Horren erakusgarri dira teila lau ingelesezko estalkia –jatorria linternerian eta sarrailagintzan ere badu– eta adreiluaren erabilera ugaria. Hala ere, ez da ahaztu behar haren ate eta leihoetako moldura eta harlanduen gustu gotizista eta errebibalista, altxatu zen garaikoa.

Bestalde, arkitekto-zuzendariaren arabera, parkearen eta lorategien trazadura Pierre Ducassek proiektatu zuen, baina haiek eraikita ikusi gabe hil zen.

Lanak 1893an amaitu ziren, eta eraikinek guztira 8.000 metro koadro eraiki dituzte. Jauregiak sotoa eta hiru solairu ditu, eta 5.600 metro koadro inguru; bederatzi areto baino gehiago ditu, 50 metro koadrotik gorako azalerakoak. 1920an, Printzearen Pabiloia izeneko eraikin berri bat gehitu zitzaion.

Kontxako badia ikusgarriaren parean dagoenez, Miramar Jauregia Donostiako begiratoki ederrenetako bat da. Ondarretako eta Kontxako hondartzak banatzen dituen talaia pribilegiatu hau aukeratu zuen Maria Cristina erreginaordeak 1887an bere udako jauregia eraikitzeko. Haren estiloa Ana erreginaren “cottage” ingeles bati dagokio, ingelesek landa-izaerako eraikin bat izendatzeko erabiltzen duten izena. Haren kokapenak balio handiko ikuspegi estetiko eta urbanistikoko gune bihurtu du.

Isabel II.a hasi zen, XIX. mendearen erdialdean, Donostiako hirian uda igarotzen, eta lotura bat ezarri zuen hiriarekin. Alfontso XII.aren emazte zen Maria Kristina erreginak indartu zuen lotura hori, alargundu ondoren Gortea Donostiara eramaten hasi baitzen uda pasatzera. Erabaki hark behin betiko bultzatu zuen hiriaren etorkizun turistikoa.

Udak hirian pasatzen zituztenez, errege-familiak landaguneko errege-etxe bat nahi zuen. Maria Kristina erreginak Selden Wornum arkitekto ingelesari eskatu zion, eta aukeratutako kokalekua Kontxako badiaren parean zegoen finka zabal bat izan zen. Finka hartan, Donostiako Antigua Monasterioa egon zen antzina, eta erreginak Morianako kondeari erosi zion. José Goicoa maisuak estilo ingelesean eraiki zuen eraikina, elementu neogotiko batzuk sartu zizkion arren. Multzoa zalditegiz, lanbide-etxez eta kotxetegiz osatu zen. Halaber, parke handi bat izan zuen, Pierre Ducassek proiektatua. Guztira, Miramar Jauregiak eta haren parkeak 34.136 m²-ko azalera hartzen dute.

Jauregia 1893an amaitu zen, baina 1920an Printzearen Pabiloia izeneko eraikin berri bat gehitu zitzaion. Jauregia eraikitzeko tunel faltsu bat egin behar izan zen, Donostiako Tranbia Konpainiako tranbiak eta errepidea igaro ahal izateko, eta haren gainean daude Jauregiko lorategiak.

1929an, Maria Kristina hil ondoren, Alfontso XIII.ak oinordetzan jaso zuen jabetza. Durante la II.II. Errepublikan desjabetu egin zuten eta Donostiako Udalaren esku geratu zen. Francoren diktaduran Borboiei itzuli zitzaien. Azkenik, 1972ko abuztuaren 10ean, 102.500.000 pezetaren truke, salerosketa bidezko erosketa-eskritura egin zen, Joan Borboikoa eta Battenbergekoak, Bartzelonako kondeak, Donostiako Udalaren alde egiletsia”.

1985eko urriaren 29an, egungo Partzuergoa sortu zen, “Miramar Jauregia” izenarekin, Eusko Jaurlaritzaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Donostiako Udalaren partaidetzarekin, eta Jauregia birgaitzeari ekin zion lehen fasean (Printzearen Pabiloia eta Zerbitzuen Eraikina).

Gaur egun, mota guztietako ekitaldiak egiteko leku paregabea da, eta donostiarrentzat aisialdirako lekua da, gaur egun publikoarentzat zabalik dauden lorategietatik paseatu baitezakete.